Program publikowania otwartego Elsevier
Ostatnia aktualizacja 23.10.2024: program został wstrzymany po wykorzystaniu puli 1013 artykułów na 2024 r. Wznowienie programu jest planowane na 1. kwartał 2025 r. po otrzymaniu finansowania MNiSW oraz po podpisaniu nowej umowy na licencję krajową Elsevier. Program będzie obejmował artykuły wysłane do czasopism już w 2025 r. Lista czasopism objętych programem najprawdopodobniej pozostanie taka sama jak w 2024 r. (patrz link poniżej), chyba, że MNiSW zdecyduje się sfinansować zwiększenie zakresu licencji krajowej. Afiliacja autorów w programie Elsevier jest weryfikowana przez lokalnych administratorów w instytucjach. Kontakt do lokalnych administratorów można uzyskać pod adresem wbn@icm.edu.pl.
Czasopisma hybrydowe objęte programem w 2024 r. (przy problemach z otworzeniem należy zapisać plik na dysku)
Dodatkowe czasopisma dostępne w programie dla: AGH w Krakowie, Akademii Leona Koźmińskiego, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Śląskiej, Politechniki Warszawskiej, Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu i Uniwersytetu Gdańskiego
Lista instytucji uprawnionych do programu (aktualizacja 19.06.2024)
Prezentacja formularza Rights and Access dla programu A (aktualizacja 25.10.2021)
Umowa na licencję krajową Elsevier 2022-2024 obejmuje publikację ograniczonej liczby artykułów, które są zwolnione z opłaty Article Processing Charge (APC) (czyli tzw. “program A” w nomenklaturze z poprzedniej umowy). W każdym roku umowy program obejmuje 1013 artykułów wysłanych do czasopism w danym roku. W 2022 r. zostało opublikowane 1013 artykułów oraz – w związku z opóźnieniem podpisania umowy Elsevier i odroczeniem przez Elsevier zamknięcia programu – dodatkowe 465 artykułów (dane z Elsevier 27.01.2023). W latach 2023 i 2024 program działa od 1 stycznia danego roku do momentu wyczerpania puli na dany rok. Pula 1013 artykułów z 2023 r. została wykorzystana do 05.12.2023. Program wznowiony został 1 stycznia 2024 r. z pulą 1013 artykułów na 2024 r.
Które czasopisma i jaki rodzaj artykułów są objęte programem?
Program w 2024 r. obejmuje 1102 czasopisma hybrydowe pochodzące z 7 kolekcji tematycznych Science Direct zgodnie z ograniczeniem licencji krajowej wprowadzonym w grudniu 2022 r.: Biochemistry, Genetics and Molecular Biology, Computer Science, Engineering, Health Sciences, Immunology and Microbiology, Mathematics i Physics and Astronomy; oraz z grupy Lancet. Instytucje akademickie, które są objęte licencją krajową i prenumerują indywidualnie dodatkowe kolekcje tematyczne czasopism, mogą także publikować w tych czasopismach w ramach programu, patrz dodatkowe czasopisma dla: AGH w Krakowie, Akademii Leona Koźmińskiego, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Śląskiej, Politechniki Warszawskiej, Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu i Uniwersytetu Gdańskiego.
Program nie obejmuje czasopism gold open access i niektórych czasopism współwydawanych przez Elsevier, w których publikacje otwarte są finansowane na specjalnych zasadach i nie mogą być realizowane w ramach programu krajowego. Programy obejmują następujące typy artykułów: Case Reports, Data, Full Length Articles, Micro Articles, Software, Reviews, Replication Study, Short Communications, Short Surveys, Videos, Practice Guidelines i Protocols, patrz opis typów.
Które opłaty są objęte programem?
Jedyną opłatą objętą programem jest Article Processing Charge (APC). Autorzy publikujący w programie są zwolnieni z opłaty APC, co jest prezentowane przez Elsevier w formularzu Rigts and Access jako 100% rabat. Katalogowe ceny APC (bez rabatu) są dostępne na stronie wydawcy, ale cennik ten zawiera tylko informacje dla podstawowego typu artykułu Full Length Article, oraz nie uwzględnia dodatkowych zniżek do APC, które mogą być stosowane przez redakcje. Wiążące informacje o cenie APC dla danego artykułu przed i po rabacie z tytułu programu są widoczne dla autora już po przyjęciu artykułu do publikacji w formularzu Rights and Access opisanym poniżej w sekcji “Kiedy i jak można zgłosić artykuł do programu?” oraz dla administratora w systemie EOAP.
Niektóre czasopisma pobierają dodatkowe opłaty, np. opłatę od liczby stron (“Page Charges”), opłatę za przyjęcie manuskryptu (“Submission Fee”) lub za dodatkowe usługi, które mogą być zamówione przez autora (odbitki, kolorowe rysunki w wersji drukowanej itp.). Opłaty te są opisane w instrukcjach dla autorów na stronach domowych poszczególnych czasopism oraz są wskazane w korespondencji z redakcją lub na specjalnej stronie, do której autor zostaje skierowany przez redakcję po akceptacji artykułu do druku. Opłaty te nie są podane w opisanym poniżej formularzu Rights and Access, w którym wskazana jest tylko opłata APC. Dodatkowe opłaty są rozliczane między czasopismem i autorem na podstawie osobnej faktury. Opłata “Page Charges” ma zastosowanie niezależnie od otwartego lub subskrypcyjnego modelu publikacji i wg informacji z marca 2021 r. jest stosowana przez kilkanaście czasopism, ale przy publikacji w dowolnym czasopiśmie autor powinien sprawdzić aktualne zasady na stronie danego czasopisma.
Kto i z jakiej instytucji może korzystać z programu?
Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach, które są objęte licencją krajową Elsevier oraz założyły konto administracyjne w systemie Elsevier Open Access Platform (EOAP) do weryfikacji afiliacji swoich autorów, patrz lista instytucji. Wg umowy autor korespondencyjny jest jedynym autorem, który zarządza procesem publikacji artykułu od przesłania do akceptacji i prowadzi korespondencję w tej sprawie z Elsevier. Instytucje zainteresowane założeniem konta EOAP mogą zgłaszać się na adres wbn@icm.edu.pl.
Kiedy i jak można zgłosić artykuł do programu?
W ramach programu w 2024 r. można opublikować artykuł wysłany do czasopisma w 2024 r. po zaakceptowaniu artykułu do publikacji, jeśli pula programu nie jest jeszcze w tym momencie wyczerpana. W momencie składania manuskryptu do czasopisma autor może otrzymać od wydawcy informację o możliwym rabacie z tytułu programu, ale jest to tylko informacja o spełnianiu kryteriów do programu, a nie gwarancja dostępności puli. Autor korespondencyjny, którego artykuł został zrecenzowany i zaakceptowany do publikacji, otrzymuje od Elsevier link do formularza Rights and Access. Formularz służy do wyboru publikacji w modelu subskrypcyjnym lub otwartym (gold open access) oraz umożliwia skorzystanie z programu dla polskich autorów. W formularzu należy wskazać organizację, która powinna być zgodna z afiliacją lub jedną z afiliacji przypisanych do autora korespondencyjnego na stronie tytułowej artykułu. Jeśli organizacja, czasopismo oraz typ artykułu są objęte polskim programem, a pula programu jest nadal dostępna w momencie wypełniania formularza, to formularz automatycznie wyświetli autorowi opcję publikacji otwartej w ramach programu i zwolnienia z opłaty APC, patrz prezentacja formularza dla programu. Po wyczerpaniu dostępnej puli formularz oferuje publikację w modelu subskrypcyjnym lub w modelu otwartym na koszt autora.
W przypadku wyboru opcji publikacji otwartej autor musi także wybrać w dalszej części formularza typ licencji CC-BY lub CC-BY-NC-ND. W niektórych czasopismach Elsevier jest także do wyboru opcja licencji CC-BY-NC. Autor może wybrać licencję według własnego uznania, ale zwracamy uwagę, że licencja CC-BY jest wymagana w Planie S, którego sygnatariuszem jest m.in. NCN, patrz informacja na stronie NCN. Po wybraniu przez autora opcji publikacji otwartej w programie artykuł zostanie przesłany do weryfikacji, po której autor dostanie kolejnego emaila z informacją o wyniku weryfikacji. Uwaga: autor według własnego uznania może wybrać tradycyjną bezpłatną publikację artykułu (opcja „subskrypcja”) i nie będzie to skutkować żadnym ograniczeniem dostępu do programu w przyszłości.
Jak przebiega weryfikacja artykułów zgłoszonych do programu?
Informacja o artykule zgłoszonym do programu jest przesyłana przez Elsevier do lokalnego administratora w instytucji, który za pomocą konta w systemie EOAP dokonuje weryfikacji, czy autor jest afiliowany w instytucji oraz czy wskazał tę afiliację na stronie tytułowej artykułu. W razie wątpliwości lokalny administrator kontaktuje się z autorem.
Gdzie można uzyskać pomoc w sprawie programu?
Wszelkie pytania dotyczące programu można kierować do wydawnictwa Elsevier na adres support@elsevier.com oraz do WBN na adres wbn@icm.edu.pl. W przypadku problemów z publikacją konkretnego artykułu wskazane jest podanie w korespondencji identyfikatora DOI, o ile jest on już przypisany do artykułu. Informacja o polskim programie jest także dostępna na stronie Elsevier. Dodatkowo można obejrzeć nagrania webinariów dla bibliotekarzy/bibliotekarek oraz autorów/autorek dotyczący zasad publikowania w modelu Open Access Elsevier w ramach licencji krajowej: Elsevier library journey, Elsevier author journey. Pod adresem wbn@icm.edu.pl można także uzyskać kontakt do lokalnych administratorów programu publikowania Elsevier w poszczególnych instytucjach.
Szczegółowe zasady funkcjonowania programu dostępne są na stronie Wirtualnej Biblioteki Nauki.
Źródło: Wirtualna Biblioteka Nauki
Kontakt
Wszelkie pytania dotyczące programu można kierować do wydawnictwa Elsevier na adres support@elsevier.com oraz do WBN na adres wbn-admins@icm.edu.pl.